(Mekke’de inmistir .19 âyettir.)

Rahman ve rahim olan allah’in adiyla

1-Oku o Rabbinin  adıyla   ki yarattı.

2-İnsanı bir alaktan yarattı

3-Oku! O, keremine  nihayet olmayan  Rabbindir.

4-O,kalemle  ögretendir .

5 O, İnsana bilmediğini öğretti.

Bu  sûre   Rasûlullah  sallallahu aleyhi ve sellem’in üzerine   inen   ilk  kur’ân  sûresidir.

Nübüvvetinin  baslangicinda kendisine  nazil   olmustur .

O  vakit  O sallallahu aleyhi ve sellem  Kitap nedir ?iman  nedir ?bilmiyordu. Cibril Alayhisselam   ona risalet görevini  getirip  vermis ,okumasini  emrettigi  halde  o mazeret  beyan   ederek

“Ben  okuma   bilen birisi degilim ”  demisti  .Cebrail  bu emrini Peygamber  sallallahu aleyhi ve sellem    okuyuncaya  kadar  tekrar etti.

Yüce Allah  da su buyruklari indirdi  “Oku  o  Rabbinin  adiyla  ki   yarratti.”

Bütün   varliklari, sonra özellikle  insani   ve onun  yaratilisinin baslangicini   anarak

“Bir alaktan  ” olduguni belirtti. Insani   yaratan   , var  edilisinde  ona  oldukça itina gösteren   bu  yüce  zatin,emir ve nehiy   de   onun  islerini yönlendirmesi   kaçinilmazdir.

Bu  ise  Peygamberler  göndermek  ve kitaplar indirmekle olur .iste  bundan  dolayi  okuma  emrini   verdikten sonra  insani      yarattigini   söz konusu etmekte , daha sonra  da söyle buyurmaktadir  :”Oku! O,keremine  nihayet olmayan ” pek çok, sifatta ve kapsamlari  pek  genis  kerem  ve ihsanlarin sahibidir

.Cömertligi pek boldur .çesitli  ilimleri ögretmis olmasi  da  o’ nun   kereminin bir   tecellisidir .

Ayrica  “O,kalemle  ögretendir  .O insani bilmedigini  ögretti” Yüce  Allah  insani  annesinin karnindan  hiç bir sey  bilmiyor   halde çikardi  .

Ona isitecek   kulak   , görecek göz  , akledecek   kalp verdi  .Ona  ilmi   elde  etme sebeblerini   kolaylastirdi.

Ona  kur’âni  ve hikmeti ögrettigi  gibi,kendisi  vasitasi ilimlerin  korunabildigi ,haklarintesbit  edilebildigi  ,  insanlarin  fiilen   konusmalarinin yerini  tutan   ve baskalarina  mesaj araci   olan kalemle    yazi yazmayi da ögretti

Hamd   Allah’indir  . O kullarin  sükretmekten  ve karsiliklarini   vermekten   âciz  kaldiklari

bunca   nimetleri     ihsan edendir

6- Sakın ! çünkü  insan gerçekten azar ;

7-Kendisini  müstağni gördü   diye  .

8- Şüphe  yok  ki    dönüş  ancak    Rabbinedir  .

Yüce   Allah  , bol rizik  lütfetmis ve  ayrica onu  ihtiyaçtan  kurtararak  varlik sahibi  kilmistir .

Fakat    insan bilgisizligi  ve zalimligi dolayisiyla  kendisini müstagni (baskalarina muhtaç olmayan) bir konumda  gördügü  vakit  haddi asar , azginlasir  ,hidâyet karsi büyüklenir ,Rabbine   dönecegine  unutur  .

Amellerinnin   karsiliginin  verilecegininden    korkmaz.

Hatta  bizzat   hidâyeti  terk etmek   ve  arkasindan  daha  baskalarini da  hidâyeti terk etmeye

davet  etmek   noktasina kadar   ulastigi  da  olur  :

9,10- Bir kulu namaz kılarken engelleyene  gördün  mü?

11_Gördünmü?(onun  yaptigini )?Ve  o (namaz kilan ) doğru yol  üzerinde  ise  ;

12 Yahut takvâyı   emrettig  ise;

13 GÖrdünmü  ( ya bu  engelleyen    )  yalanlayıp yüz çevirdi  ise;

14(Bu adam )Allah’ın muhhakkak  gördügünu    hiç bilmezmi ?Böyle  bir  kimse  bizzat   hidâyeti    terk etmekle , baskasini  hidâyeti terk etmeye davet  etmekle  de kalmaz ,imanin  öngördügü   amellerin  en faziletlisi   olan  namazdan alikoymaya da kalkisir .

   Ïste  yüce  Allah ,böyle  azgin  ve batil  üzerinde  direnen  kimseye  sunlar  söylemektedir

Namaz  kilan kulumu  yasaklayan  kisi! “Ya o “namaz kilan   kulum “dogru yol üzerinde  ise ?” 

kaynak (Tefsiru’s- Sa’di (Allametu’s-seyh Abdurrahman es – Sa’di)

Allah ondan razi olsun

Yüce Allah’a hamd-ü senâlar olsun