“Kötü bir sözün durumu, kökünden sökülmüş, ayakta durma imkânı olmayan kötü bir ağacın durumu gibidir.” (İbrahim Suresi, 26. ayet)
Selamun alaykum
Kur’an’ın “kötü söz” diye ifade ettiği şey, insanı inciten, onurunu zedeleyen ve hakikate dayanmayan her sözdür.
Bu yüzden iftira ve küfür, köksüz sözlerin en tehlikelilerindendir.
İftira, bir insanda olmayan bir şeyi ona yakıştırmaktır. Yani yalanı bilerek söylemektir.
Bu, sadece sözle zarar vermek değil; bir insanın itibarını, güvenini ve bazen bütün hayatını yaralamaktır.
O yüzden iftira, kul hakkının en ağır şekillerindendir.
Söylenir ama izi uzun sürer.
Küfür ise sözü tamamen çirkinleştirir. Ne fayda verir, ne haklı çıkarır, ne de insanı büyütür.
Aksine, söyleyenin seviyesini düşürür.
Küfür, öfkenin kontrolsüz hâlidir ve kalbi karartan bir sözdür.
İftira da küfür de, İbrahim Suresi 26. ayette anlatılan o kökünden sökülmüş ağaç gibidir.
Ne meyvesi vardır ne gölgesi.
Belki bir anlık rahatlama sağlar ama uzun vadede zarar bırakır.
Hem söylenene, hem söyleyene.
Bu yüzden bir söz ağzımıza gelmeden önce durup düşünmek çok önemlidir:
Bu söz doğru mu?
Bu söz adil mi?
Bu söz kırıcı mı?
Eğer cevaplar bizi rahatsız ediyorsa, susmak en hayırlı sözdür.
Çünkü bazen söylenmeyen söz, söylenenden daha değerlidir.
Bu ayetle başlayınca mesele zaten kendini anlatıyor.
Çünkü gıybet, tam da bu ayetin tarif ettiği kötü sözlerden biridir.
Kökü yoktur, dayanağı yoktur, faydası yoktur.
İlk anda konuşuluyor gibi görünür ama kalıcı olmaz, hayır bırakmaz.
Çok önemli bir noktaya değinmek lazım: Gıybet, farkına varmadan en kolay düştüğümüz şeylerden biridir.
Kur’an’da gıybet için yapılan benzetme çok çarpıcıdır; bir insanın ölü kardeşinin etini yemesi gibi…
Bu benzetme bile ne kadar ağır bir günah olduğunu anlamaya yeter.
Peki insanlar neden bu kadar kolay gıybet yapıyor?
Çünkü sohbet boş kalmasın istiyoruz.
Kendi hatamızı örtmek istiyoruz.
Başkasını konuşmak daha kolay geliyor.
Bir de “doğru ama” diyerek kendimizi kandırıyoruz.
Ama şunu unutmamak lazım: Doğru olması, gıybeti helal yapmaz.
Bir insanın arkasından, onda gerçekten olan bir kusuru bile konuşmak gıybettir.
İşte asıl imtihan da burada başlıyor.
Peki kendimizi nasıl koruyacağız?
Aslında çok zor değil, biraz dikkat ve niyet yeter.
Bir söz söylemeden önce dilimizi yavaşlatmak büyük bir adımdır.
Ağzına gelen her şeyi söylemek zorunda değilsin.
Bir cümle kurmadan önce içinden şu soruyu sorman bile çoğu zaman insanı durdurur: “Bu kişi burada olsaydı, bunu söyler miydim?”
Bir ortamda gıybet başladıysa, herkesin ağzını kapatmak zorunda değilsin. “Boş ver, bunu konuşmayalım” demek bile yeter.
Konuyu değiştirebilirsin.
Olmuyorsa susabilirsin.
Çünkü sessiz kalmak bazen en güçlü duruştur.
Kendini kurtarman yeter.
Birinin arkasından konuşuluyorsa ve sen onu tanıyorsan, güzel bir yönünü söyleyebilirsin.
Ya da hiç konuşmamayı seçebilirsin.
Çünkü savunmak ya da susmak, gıybete ortak olmamaktır.
Bir de insanın kendine dönmesi var.
Başkasının kusurunu konuşmak yerine “Ben olsam bundan razı olur muydum?” diye düşünmek, kalbi
yumuşatıyor.
Kendi eksiklerini hatırlayan insanın dili de daha temkinli oluyor.
Küçük ama çok etkili bir şey daha var: dua.
İçinden bile olsa “Allah’ım dilimi koru” demek, fark ettiğimizden çok daha etkilidir.
Çünkü dil, kalbin aynasıdır.
Sonuçta şunu unutmamak lazım: Gıybet, köksüz bir ağaç gibidir.
Ne konuşana fayda sağlar ne dinleyene.
Ayakta duruyor gibi görünür ama en ufak bir rüzgârda devrilir.
Ama dilini koruyan insan, köklü bir iyilik yapmış olur.
Hepimiz zorlanıyoruz, bu çok insani diyemiyecegim
Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurur: “Müslüman, Müslümanın kardeşidir. Ona zulmetmez, onu yalnız bırakmaz.”
(Buhârî, Müslim)
Gıybet de bir zulümdür. Nokta
Çünkü insan kendini savunamazken onun arkasından konuşulur.
Gıybet sadece bir konuşma değil, kalp ve dil imtihanıdır.
Kolay yapılır ama vebali ağırdır.
İnsan bazen farkına varmadan girer ama fark ettiğinde durması çok değerlidir.
O yüzden dilimiz için şu ölçü çok kıymetlidir:
Sözüm hayır mı getiriyor?
Yoksa bir kalbi mi kırıyor?
Cevap hayırsa, susmak en güzel sözdür.
Selam ve dua ile…
Paix et salutations,
Le Coran compare les « mauvaises paroles » à un arbre déraciné et instable :
« La situation d’une mauvaise parole est semblable à celle d’un arbre déraciné, sans stabilité. » (Sourate Ibrahim, verset 26)
Les « mauvaises paroles » sont celles qui blessent autrui, portent atteinte à l’honneur et ne reposent pas sur la vérité.
C’est pourquoi la diffamation et le blasphème sont parmi les paroles les plus dangereuses.
La diffamation consiste à attribuer à quelqu’un quelque chose qu’il n’a pas, c’est-à-dire à dire volontairement le mensonge.
Cela ne fait pas seulement du tort par les mots : cela peut détruire la réputation, la confiance et parfois toute la vie d’une personne.
Ainsi, la diffamation est l’une des formes les plus graves d’atteinte aux droits d’autrui.
Elle laisse une trace durable.
Le blasphème, quant à lui, dénature complètement la parole.
Il ne profite à personne, ne justifie rien et n’élève pas celui qui le prononce.
Au contraire, il dégrade celui qui l’exprime.
C’est une parole de colère incontrôlée qui assombrit le cœur.
Diffamation et blasphème sont comme l’arbre déraciné décrit dans le verset :
aucun fruit, aucune ombre, peut-être un soulagement momentané mais toujours des dommages à long terme, pour celui qui parle et celui dont on parle.
C’est pourquoi il est essentiel de réfléchir avant de parler :
-
Cette parole est-elle vraie ?
-
Est-elle juste ?
-
Est-elle blessante ?
Si les réponses nous gênent, le silence est la meilleure parole.
Parfois, ne pas dire est plus précieux que de parler.
Le verset décrit déjà cette vérité : la médisance fait partie de ces mauvaises paroles.
Elle est sans racines, sans fondement, inutile.
Elle semble « vivante » au début mais ne laisse aucun bien durable.
Pourquoi est-il si facile de médire ?
Parce que nous voulons remplir le silence.
Parce que c’est plus facile de parler des autres que de reconnaître nos propres erreurs.
Même si nous pensons « c’est vrai », cela ne rend pas la médisance licite.
Même un défaut réel, mentionné en l’absence de la personne, est de la médisance.
Comment se protéger ?
Ce n’est pas compliqué : un peu de vigilance et une intention sincère suffisent.
Ralentir sa langue avant de parler est déjà un grand pas.
Avant de prononcer une phrase, demandez-vous : « Est-ce que je dirais cela si cette personne était là ? »
Si la médisance commence autour de vous, vous n’avez pas à fermer la bouche de tous.
Vous pouvez simplement dire : « Laissons tomber ce sujet » ou changer de conversation.
Si ce n’est pas possible, le silence est la plus forte des positions.
Protéger soi-même sa langue suffit.
Si quelqu’un est critiqué et que vous le connaissez, vous pouvez mentionner une de ses qualités ou simplement choisir de ne rien dire.
Ne pas participer à la médisance est déjà une protection.
Se tourner vers soi-même est aussi efficace.
Au lieu de parler des défauts d’autrui, demandez-vous : « Si c’était moi, serais-je d’accord ? »
Cela adoucit le cœur et rend la langue plus prudente.
Un petit geste très efficace : la prière.
Même intérieurement, dire : « Ô Allah, protège ma langue » est extrêmement puissant.
La langue est le reflet du cœur.
La médisance est comme un arbre sans racines :
aucun bénéfice pour celui qui parle ou écoute.
Elle semble tenir debout mais tombe au moindre souffle.
Mais celui qui protège sa langue accomplit une grande œuvre.
Nous sommes tous faibles ; c’est humain.
Le Prophète (paix et bénédiction sur lui) a dit : « Le musulman est le frère du musulman : il ne lui fait pas de tort et ne l’abandonne pas. » (Boukhari, Mouslim)
La médisance est donc une injustice.
Parler derrière quelqu’un, c’est le laisser sans défense.
C’est une épreuve du cœur et de la langue.
Elle est facile à commettre mais lourde de responsabilité.
S’en rendre compte et s’arrêter est précieux.
La règle simple pour la langue :
Mes paroles apportent-elles du bien ou blessent-elles un cœur ?
Si elles blessent, le silence est la plus belle parole.
Paix et prières.